Als klein jongetje leerde Bas Uijlings (39) al fotograferen van zijn vader en opa. Maar daar zijn werk van maken, zag hij niet zitten. Hij wilde liever carrière maken en ergens directielid worden.
En dat carrièrepad probeerde hij dan ook een aantal jaar uit. Al op zijn twintigste ging hij aan de slag bij het bedrijf AFAS Software. Hij begon er als supportmedewerker en moest er telefonisch mensen helpen. Maar al snel werd hij manager en uiteindelijk was hij verantwoordelijk voor een team van veertig mensen.
“Ik vond het er ontzettend leuk”, zegt hij tegen Business Insider. Maar toen vrienden hem vroegen om hun bruiloft te fotograferen, begon het te kriebelen. “Noem het maar gerust jeuk. Die vrienden waren ontzettend blij met de foto’s en gaven mijn naam door aan andere verloofde stellen, en toen dacht ik: dit kan ik er best naast gaan doen.”
Hij begon in 2009 als professioneel fotograaf door één dag per week vrij te houden voor bruiloften. Inmiddels is hij er fulltime mee bezig en fotografeert hij zo’n 48 bruiloften per jaar. Hij haalt daar een omzet van 250.000 euro per jaar mee. En dat niet alleen: sinds kort mag hij zich een van de beste bruidsfotografen ter wereld noemen. Hij eindigde op de vierde plek in een belangrijke wedstrijd, en staat als enige Europeaan in de top 10.
Wie zijn foto’s ziet, begrijpt dat: ze zijn prachtig. Maar zelf zegt hij dat hij het niet alleen aan zijn fotografiekunsten heeft te danken, maar juist ook aan zijn vaardigheden als ondernemer. “Als ik niet beter had leren ondernemen, was ik nooit zo ver gekomen”, zegt hij. En gelukkig is hij ook niet te beroerd om een paar van die ondernemerslessen met ons te delen.
De eerste les die hij leerde: als ondernemer moet je weloverwogen keuzes maken. In 2009 dacht Uijlings zijn vaste baan te kunnen combineren met zijn werk als fotograaf, maar ongeveer anderhalf jaar later bleek dat veel te druk te zijn en moest hij kiezen. Ging hij door met fotograferen naast zijn vaste baan, of wilde hij zijn baan opzeggen om alleen nog maar te ondernemen?
"Ik vond het ontzettend eng", zegt hij. "Bruiloften fotograferen vind ik heel erg leuk om te doen. Ik krijg er persoonlijke waardering voor, als fotograaf ben ik voor mensen niet vervangbaar. Daarnaast houd ik van buiten zijn en van het ontmoeten van nieuwe mensen. Dat is bij fotografie de standaard: iedere keer zijn de omstandigheden en de mensen compleet anders."
'Ik wist niet of ik met fotografie kon rondkomen'
Toch betekende dat niet dat de keuze om zijn baan op te zeggen snel gemaakt was. "Fotografie is heel leuk, maar ik wist niet of ik er in de toekomst mee kon rondkomen. Er zijn ongeveer 20.000 fotografen in Nederland en er komen er ieder jaar 2.000 bij. Maar er trouwen maar 60.000 stellen per jaar, dus iedere fotograaf kan 3 bruiloften fotograferen." Om de concurrentie te verslaan, moet je behoorlijk goed zijn.
En Uijlings wilde er zeker van zijn dat hij er in zijn inkomen niet op achteruit zou gaan. Bij AFAS had hij een goed salaris en een leaseauto. Hij wilde ongeveer hetzelfde salaris blijven verdienen, ook omdat hij allerlei vaste lasten had waarbij hij afhankelijk was van dat salaris. Hij had bijvoorbeeld net een nieuw huis gekocht, maar was ook net vader geworden.
Daarnaast: als bruidsfotograaf heb je geen vaste klanten. "Je fotografeert iedereen als het goed is maar één keer. Dus je moet iedere keer op zoek naar nieuwe klanten. Al met al verwachtte ik een behoorlijke inkomensdeuk."
Uiteindelijk besloot hij het er toch op te wagen. "Het was de engste beslissing van mijn leven." Die angst was terecht, zegt hij. "De eerste jaren waren vreselijk. Ik kreeg een enorme bak werk in mijn handen waarvan ik niet wist dat ik ermee te maken zou krijgen. Ik dacht dat ik als fotograaf vooral zou fotograferen, maar 90 procent van de tijd ben ik bezig met andere dingen. Zoals het schrijven van goede teksten, het maken van een mooie website, Facebook en Instagram bijhouden, naar netwerkbijeenkomsten gaan, me verdiepen in hardware, en ook nog de financiële kant zoals boekhouding en belastingaangifte."
Niet iedere fotograaf kan ondernemen
Veel beginnende fotografen stoppen volgens Uijlings binnen vijf jaar, en dat snapt hij goed. "Ze gaan vanuit hun liefde voor fotografie ondernemen, maar ze zijn geen ondernemers. Ze kunnen niet financieel plannen. Ze vragen te weinig geld voor een shoot, en komen dan in de knel als ze hun belastingaangifte moeten doen. Dan gaan ze failliet en gaan ze weer op zoek naar een baan, of blijven ze parttime fotograaf."
Zelf moest hij ook goed leren om financieel te plannen. Gemiddeld vragen bruidsfotografen in Nederland ongeveer 1.500 euro, maar het is moeilijk om daarvan rond te komen. Een fotograaf is namelijk zo'n 12 tot 14 uur bezig op de dag zelf, moet vervolgens nog de foto's bewerken en bijvoorbeeld een album ontwerpen. Dat levert al snel 60 uur aan werk op. Ook moeten fotografen hun kostbare apparatuur ergens van kunnen betalen.
“Als je voor jezelf de rekensom echt helemaal compleet maakt en rekening houdt met alle kosten, verdien je als fotograaf niet zo veel. Iemand die zo’n 1.500 euro rekent voor een uur of 8 fotografie, houdt daar ongeveer 4,50 euro per gewerkt uur aan over.” Dit is de helft van minimumloon en is dat is te weinig, vindt Uijlings.
Zekerheid heeft een prijs
Daarom pakte Uijlings de rekenmachine erbij. Welk tarief moest hij rekenen om zichzelf normaal te kunnen betalen, goede apparatuur te kunnen regelen (hij neemt voor wel 100.000 euro aan camera's en andere benodigdheden mee naar bruiloften) en de toekomst van zijn bedrijf zeker te stellen? Hij kwam uit op een vanaf-prijs van 3.500 euro, maar de prijs loopt op naarmate stellen voor extra's kiezen. Ze kunnen bijvoorbeeld een extra fotograaf laten komen, meerdere trouwalbums laten maken, Uijlings met een drone laten vliegen en om een trouwfilm vragen. Sommige stellen betalen wel tienduizenden euro's.
Zelf vindt Uijlings dat hij een hele redelijke prijs rekent. "Mensen kiezen voor mij omdat ze zekerheid willen", zegt hij. "Ik heb honderden bruiloften ervaring, overal ter wereld. Op besneeuwde bergtoppen in Zwitserland, in dorre omstandigheden in Spanje en zelfs onder water. Ik kan overal leveren. Dat is belangrijk, want met een bruiloft moet je niet dollen."
Ook belangrijk: om voor nog meer zekerheid te zorgen, verzamelde Uijlings de afgelopen jaren een team van zestien freelance fotografen om zich heen. Zo weet hij zeker dat er altijd een fotograaf naar de bruiloft kan om goede foto's te maken, zelfs als hij zelf ziek is, en kan hij ook met meerdere fotografen naar dezelfde bruiloft om ieder moment vast te kunnen leggen.
Zijn klanten zijn dan ook niet allemaal ongelofelijk rijk, maar willen zeker weten dat ze met prachtige foto's kunnen terugkijken op hun dag. "Ik fotografeer bruiloften van BN'ers, maar ook van een basisschoollerares en timmerman. Sommige mensen sparen jarenlang voor mij."
'Nu heb ik het onder de knie'
Inmiddels heeft hij, mede dankzij hulp van zijn ondernemende familie en van een business coach, al een paar jaar alles op de rit. "Sinds een jaar of drie denk ik: nu heb ik het onder de knie, ik heb een formule te pakken die werkt. Ik heb autoriteit in de markt gekregen en kan daardoor tarieven vragen die goed werk mogelijk maken."
Hij denkt dat iedere fotograaf dit kan leren en biedt daarom ook workshops, masterclasses en coachingsessies aan, gericht op ondernemen als creatieveling. Daarbij ziet hij dat de fotografen die hij coacht, binnen drie maanden hun tarief verdubbelen en meer dan ooit verdienen – terwijl ze nog steeds even goed fotograferen als voor de sessies.
Zijn grootste tip voor andere ondernemers is dan ook om niet te lang met hun hart te blijven denken. "Je moet rationeel zijn om te overleven als ondernemer, je moet je sommetje kunnen maken. Daar hoort een moeilijk gesprek bij en ook afwijzingen om je prijs. Als je dat niet aankunt, ben je geen ondernemer."
Hij denkt niet dat hij ooit stopt met ondernemen. "De vrijheid is onbetaalbaar. Ik sta nooit in de file, heb veel minder last van stress, reis veel naar prachtige bestemmingen en kan alles zelf plannen. Het is veel fijner. Wie weet stop ik ooit met fotograferen, om ijsjes te verkopen op Ibiza, maar ik wil altijd voor mezelf blijven werken. Ik merk dat ik nu leef en dat ik werk om dat te kunnen betalen, in plaats van andersom."
Lees meer over ondernemen:
- Dit simpele zinnetje is volgens Amazon-baas Jeff Bezos de sleutel om moeilijke beslissingen op een goede manier te nemen
- ‘Ik doe de deur dicht’: Abel-zanger Joris Rasenberg scoorde 20 jaar geleden één megahit, maar daarna viel het succes weg – hoe ga je daarmee om?
- Veel ondernemers maken dezelfde fout bij het maken van hun jaarplan – zo kan het beter
- Deze truc gebruikt Apple-topman Tim Cook om zijn werknemers scherp te houden